دانستنی های دهان و دندان

خمیردندان چیست ؟

خمیردندان  ماده‌ای است شوینده، جرم‌زدا و گاه ضدعفونی کننده که از سالیان قبل مورد استفاده مردم قرار گرفته است. 30 % خمیر دندان از آب تشکیل شده است و 70 % آن از مواد شیمیایی که مهمترین آنها ساینده ها(Abrasives) ، فلورایدFluorides) ) و کف‌کننده و پاک‌کننده ها Surfactants)) می باشد.
 

ساینده ها:

50% خمیردندان از مواد ساینده تشکیل شده است. این ذره‌های حل نشدنی با عث جدا شدن پلاک و ذرات چسبیده به دندان می‌شوند .

فلوراید:
فلوراید یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده در بیشتر خمیردندان‌ها می‌باشد. فلوراید  باعث استحکام مینای دندان شده و از پوسیدگی آن جلوگیری می‌کنند .سدیم فلوراید یک منبع اصلی برای فلوراید است.

کف کننده و پاک کننده ها:
یکی از مواد تشکیل دهنده بسیاری از خمیردندان‌ها  سدیم لاریل سولفات می‌باشد. این ماده در بیشتر محصولات اعم از شامپو و صابون نیز یافت می‌شود و یک عامل کف‌کننده در خمیردندان است. آب به تنهایی چربی‌ها را از روی دندان بر نخواهد داشت و این ماده فعال در از بین بردن چربی‌ها از روی دندان کمک می‌کند.

مواد تشکیل دهنده هر خمیردندانی متفاوت است ولی در همه آنها از این سه ماده اصلی استفاده می‌شود .مواد دیگری که در ترکیبات خمیردندان یافت می‌شود شامل : آنتی‌باکتریال و طعم‌دهنده‌ها و مواد کانی زدایی مثل کلسیم فسفات که برای ساختار مینا دندان مفید است .همچنین اکثر خمیردندان‌ها دارای مواد شیمیایی مانند گلیسیرین ، پروپان گلیکول یا الکل شکر می‌باشد. این مواد شیمیایی  از خشک شدن و تبدیل خمیردندان به یک پودر جلو گیری می‌کند.

 

پوسیدگی دندان:

پوسيدگي دندان‌ها يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي دهان مي‌باشد که به صورت یک حفره کوچک بر روی دندان تشکیل می‌شود . نفوذ غذا دردندان‌های کرم‌خورده و خراب  باعث افزایش پوسیدگی می‌شود که با استفاده از فلوراید در آب آشامیدنی و خمیردندان می‌توان دندان‌های خود را در برابر پوسیدگی حفاظت کرد. پوسیدگی در طول زمان بزرگتر می‌شود که باید به سرعت درست شود.

پلاک دندان چیست:
 
پلاک ماده‌ای است سفید (لزج ) و چسبنده که عمدتا از میکروب‌هایی که باعث فاسد شدن دندان‌ها و التهاب لثه می‌‍شود به وجود می‌آید و اگر هر روز ازبین نرود تبدیل به ماده سختی به نام جرم می‌شود. باکتری در دهان تولید اسید می‌کند و وقتی پلاک‌ها بر روی دندان چسبیده باشند این اسیدها باعث خورده شدن خارجی‌ترین لایه دندان "مینا "می‌شوند.
 دندانها تحت تاثیرحملات مداوم اسیدهای محیطی هستند که باعث از بین رفتن مواد معدنی مهم و فاسد شدن دندان‌ها می‌شود.
اگرچه حملات مدام ادامه دارد ولی  این مواد دوباره از طریق موادمعدنی موجود در بزاق ،( فلوراید) آب و خمیردندان تولید می‌شود. علاوه بر فلوراید،کلسیم و فسفات نیز به این امر کمک می‌کنند. وقتی این مواد معدنی مهم دندان شروع به از بین رفتن می‌کنند لایه بیرونی مینای دندان از بین می‌رود که به آن پوسیدگی ابتدایی می‌گویند.این نوع پوسیدگی بیش از درمان نیاز به مراقبت دارد. زمانی پوسیدگی به دندان آسیب می‌رساند که از لایه‌های رویین مینا دندان عبور کند و به تاج دندان برسد. بهتر است که پوسیدگی ابتدایی را کنترل و حفاظت کنید واگر می‌توانید این حفره ریز راپر کنید.
 

روند پوسیدگی دندان:

1-دندانهای سالم :
مینا لایه کریستالی سختی است که سطح خارجی دندان را پوشانده است.
عاج لایه نرمتر در زیر مینا دندان است
در وسط هر دندان حفره ای وجود دارد که حاوی اعصاب وعروق خونی است و  بخش زنده دندان می‌باشد
(پالپ در اصطلاح عامیانه عصب دندان نامیده می‌شود)
 

2- لکه های سفید:
باکتری‌ها کربوهیدرات یا قند را تجزیه کرده و از آن اسید می‌سازند .این اسیدها مینای دندان را مورد حمله قرار می‌دهند که به آن   دمینرالیزاسیون می‌گویند و به صورت لکه‌های سفید رنگ بر روی دندان ظاهر می‌شوند. این مرحله پوسيدگي قابل برگشت است و می‌توان با استفاده از فلوراید در آب و خمیردندان ویا مراجعه به دندانپزشک آن را متوقف کرد.

3-پوسیدگی مینا:
چنانچه دمینرالیزاسیون ادامه پیدا کند مینای دندان شکسته شده و دیگر نمی‌تواند خود را بازسازی کند که می‌باید پوسیدگی توسط دندانپزشک معالجه شود.

4- پوسیدگی عاج:
وقتی پوسیدگی به عاج دندان برسد می‌تواند رشد کرده و باعث تضعیف مینای دندان شود.

5- چگونه اعصاب دندان آسیب میبیند:

اگر دندان پوسیده معالجه نشود پوسیدگی و عفونت به اعصاب دندان می‌رسد و باعث بروز  آبسه و یا فستول (زخم) در بافتهای نرم می‌شود.

حساسیت دندان چیست؟

حساسیت دندان نامی است رایج که به حساسیت شدید عاج دندان گفته می‌شود .حساسیت زمانی اتفاق می‌افتد که محرک‌های درد (سرما ، گرما ، هوا یا فشار) از مجراهای باز در عاج به اعصاب دندان می‌رسند .
اگر غذاهای سرد ، گرم، شیرین ، بسیار اسیدی ، نوشیدنی‌ها و یا تنفس در هوای سرد، باعث احساس درد در یک دندان یا دندان‌های شما شود ، پس شما ممکن است دندان‌های حساس داشته باشید.
 

نمایان شدن عاج ، منجر به به باز شدن مجراهای متصل به اعصاب مرکزی دندان می‌شود

خمیردندان با نمک پتاسیم برای دندان‌های حساس به مرور زمان حساسیت را از بین می‌برد. با این حال درد هنوز می‌تواند از طریق مجراهای باز به اعصاب دندان برسد .
خمیردندان پروریلیف کلگیت  با بستن مجراهای باز دندان از انتقال درد به اعصاب دندان جلوگیری می‌کند که اثر آن فوری و ماندگار است .
 

چه چیزی باعث درد در عاج نمایان دندان می‌شود؟
 
عاج حاوی هزاران منافذ وکانال‌های کوچک است که تنها با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند. این کانال‌ها از سطح خارجی به اعصاب در مرکز دندان از طریق عاج کشیده شده‌اند.
با نمایان شدن عاج، مایع درون این کانال‌ها در اثر خوردن غذاهای خاص و نوشیدنی‌های سرد و گرم حرکت کرده و باعث تحریک اعصاب دندان و در نهایت درد می‌شود .

عوامل اصلی نمایان شدن عاج :

• تحلیل لثه  به خاطر سن و یا مسواک زدن اشتباه و نا‌مناسب
• نوشیدنی‌‎های اسیدی که باعث فرسایش مینای دندان می‌شود .
• مسواک‌زدن با خمیردندان بسیار ساینده، مسواک‌زدن نادرست و  یا مسواک‌زدن بیش از سه بار در روز می‌تواند باعث از بین رفتن مینای دندان شود .
• بیماری لثه که می‌تواند  باعث تحلیل  لثه شود
• ترک و یا شکستگی دندان که باعث نمایان شدن عاج می‌گردد.

کنترل حساسیت دندان:

اولین گام در جهت کمک به حساسیت دندان پیدا کردن علت آن است. دندان پزشکان می‌توانند شما را کمک کنند. چنانچه حساسیت به دلیل نمایان شدن عاج دندان باشد، می‌توان آن را از طریق مراحل زیرکاهش داد.:

• استفاده  از مسواک  با الیاف‌های بسیار نرم
• مسواک‌زدن صحیح برای کمک به جلوگیری از سایش مینای دندان و تحلیل لثه‌ها
• استفاده از خمیردندان با فرمولاسیون خاص برای کمک به کاهش حساسیت
 

بیماری لثه چیست ؟

بیماری لثه در واقع همان التهاب می‌باشد که در اثر پیشروی به استخوان‌های اطراف دندان نیز آسیب می‌رساند. عامل این بیماری پلاک‌های میکروبی یا به عبارتی لایه چسبناکی و بی‌رنگ است که دائما روی دندان‌ها انباشته می‌شود..
برای حفظ سلامت دندان‌ها استفاده از مسواک و نخ‌دندان در طی روز الزامی می‌باشد. این باکتری‌ها می‌توانند علاوه بر صدمه به دندان‌ها و لثه به استخوان‌ها و بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان نیز آسیب برسانند و باعث لق شدن و یا افتادن دندان‌ها شوند.
بیماری لثه معمولاً بدون درد است و تا زمانی که آسیب‌های جدی به لثه وارد نشود متوجه آن نمی‌شوید.
سه مرحله بیماری لثه وجود دارد:
ورم لثه (ژنژيويت) :  این ابتدایی‌ترین مرحله بیماری لثه می‌باشد و در اثر تجمع پلاک‌های دندانی در خط لثه ایجاد شده و باعث تحریک و حساس شدن لثه می‌گردد. اگر مسواک و نخ‌دندان قادر به از بین بردن پلاک‌ها نباشند این امر باعث تولید سم و ایجاد تورم در لثه می‌شود. از علائم ورم و التهاب، حساسیت و خونریزی هنگام مسواک زدن می‌باشد. در مراحل اولیه و تا زمانی‌که به استخوان‌ها و بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان صدمه وارد نشده باشد این بیماری قابل برگشت می‌باشد.
 
التهاب لثه (پریودنتیت یا پیوره) : در این مرحله صدمه وارد شده به استخوان‌ها و بافت‌ها غیر قابل بازگشت می‌باشد .بافت‌های لثه به تدریج از دندان‌ها جدا شده و حفره‌هایی ایجاد می‌شود که محل تجمع غذا و پلاک‌ها می‌باشند. با مراجعه به دندان‌پزشکان متخصص می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
 
 
پریودنتیت یا پیوره  پیشرفته : این آخرین مرحله بیماری لثه می‌باشد که در آن استخوان‌ها و بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان از بین رفته و باعث حرکت ، لق شدن و در نهایت از دست دادن دندان‌ها می‌شود .
 

عوامل و نشانه های بیماری لثه :
بیماری لثه می‌تواند در هر سنی شروع شود ولی در بین بزرگسالان بیشتر رایج است . در مراحل اولیه این بیماری قابل برگشت می‌باشد علائم بیماری لثه عبارتند از :

● لثه های قرمز، پف کرده، متورم و یا حساس
● خونریزی لثه در حین نخ کشیدن و مسواک‌زدن
● بلند به نظر رسیدن دندان‌ها به دلیل تحلیل لثه
● جدا شدن لثه از دندان و ایجاد حفره
● تغییر شکل در جفت‌شدن دندان‌های بالا و پایین هنگام گاز زدن
● بیرون زدن چرک از بین دندان‌ها و لثه‌ها
● بد بو و یا بدمزگی دائم دهان
                                                                                                                                               

خمیر دندان  سفیدکننده چگونه عمل  می کند؟
در بیشتر سفید کننده‌ها از پراکسید استفاده می‌شود که شامل ترکیباتی چون هیدروژن پراکسید یا آب اکسیژنه و کاربامید پراکساید می‌باشد و با  فرآیند اکسیداسیون قادر به سفید کردن دندان می‌باشد. این ماده در چند دقیقه به مینای دندان نفوذ کرده و لکه‌ها را پاک می‌کند.
مواد اکسید کننده به داخل ساختار کریستالی میله مانند مینای دندان نفوذ کرده و رنگیزه‌های رسوب کرده در بین هرم‌های مینایی را اکسید می‌کنند. با گذشت زمان نفوذ مواد اکسید کننده به داخل عاج دندان که در لایه یرین مینا قرار دارد نیز صورت گرفته و رنگ آن نیز روشن‌تر می‌شود و در نهایت منجر به دندان‌هایی سفیدتر می‌شود.
عوامل سفید کننده دندان، رنگ دندان‌های پر شده، روکش شده و یا ایمپلنت را تغییر نمی‌دهد و تنها بر دندان‌های طبیعی تاثیر دارد.

* توصیه ها : 

افراد قبل از 13 سالگی اقدام به سفید کردن دندان‌ها نکنند چرا که عصب دندان‌ها به اندازه کافی رشد نکرده است و بسیار حساس می‌باشند.
زنان باردار و شیرده  از هرگونه ماده و یا روش سفیدکننده خودداری کنند.
افراد با بیماری لثه ، دندان‌های ترمیم شده، خراب و آسیب‌دیده و یا در حال معالجه، ریشه آسیب‌دیده و دندان‌های بسیار حساس قبل از شروع هرگونه روش سفیدکردن به دنبال درمان این شرایط باشند.
سفید کردن دندان برای کسانی که تحت درمان ارتودنسی هستند توصیه نمی‌شود.

مشاهده تمام محصولات بهداشت دهان و دندان Colgate